Những vấn đề cơ xương khớp do sang chấn lúc sinh, do bẩm sinh hoặc cả hai nên được giải quyết sớm trong những tháng thứ nhất đời
Tại một buổi làm việc với Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1 (TP HCM), GS-BS Alain Gilbert, chuyên gia đầu ngành về phẫu thuật tâm thần cánh tay tại Viện Bàn tay Paris (Pháp), cho thấy tỉ lệ trẻ con bị sang chấn trong các ca sinh khó dẫn đến yếu liệt một bên tay cũng có thể có thể lên đến 1/1.000. Còn tại BV Chỉnh hình và Phục hồi chức năng
Xem thêm: Lời khuyên giúp bạn có hạn tỷ suất đẻ con trẻ bị dị dạng
TP HCM, trong những lần phối hợp với các tổ chức quốc tế phẫu thuật cho trẻ nhỏ nghèo, BV đã ghi nhận hàng nghìn ca trẻ bị tật do bẩm sinh hoặc sang chấn khi sinh.
Trở ngại nằm ở… phụ huynh
Mới đây, hàng loạt ca mổ giúp trẻ bị liệt đám rối thần kinh cánh tay đã xảy ra tại BV Nhi Đồng 1. Đây là một hoạt động trong khuôn khổ chương trình hợp tác – chuyển giao kỹ thuật mà GS Gilbert đã chủ trì thi hành từ năm 2010. Các cháu được phẫu thuật nằm ở trong độ tuổi từ 3-6 tháng – độ tuổi phù hợp cho chuyện phẫu thuật ghép nối tâm thần dạng này. Tất nhiên, việc phẫu thuật cho một đứa trẻ chỉ vài ba tháng tuổi yêu cầu rất cao về chuyên môn và thường đứa bé càng nhỏ, phẫu thuật càng khó. Tuy nhiên, theo GS Gilbert, ông lại gặp khó khăn ở những ca lớn hơn, khoảng 6 tháng trở lên, hơn là những bé độ 3 tháng!
Khó khăn ở đây không phải do cuộc mổ mà vì vấn đề… thuyết phục phụ huynh. Đến khoảng 6 tháng, nhiều bé cũng có thể tự phục hồi đôi chút như nhúc nhích vai, bố mẹ thấy thế nên muốn chờ cho con tự phục hồi, vậy là việc thuyết phục trở nên khó khăn . Thật ra, ở tình huống này, việc tự khôi phục chỉ biểu thị qua một ít động đậy ở vai, ở vài ngón tay nhưng về tương lai không giúp ích gì cho lao động, sinh hoạt . Nếu quá “thời gian vàng”, tỉ lệ hồi phục nhờ phẫu thuật giảm đi rõ rệt, hiệu quả rất hạn chế, vì vậy, nhiều khi thầy thuốc phải hết lời thuyết phục bố mẹ cho con mổ sớm.
Tại BV Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TP HCM, hằng năm có hàng chục đợt phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhi nghèo do đây là một BV trực thuộc Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và có liên kết với rất nhiều tổ chức, y – thầy thuốc quốc tế sẵn lòng tặng những suất phẫu thuật miễn phí. Mỗi lần như vậy, số lượng các em bị liệt đám rối thần kinh cánh tay do sang chấn sản khoa, trật khớp háng bẩm sinh, bàn chân khoèo, chân chữ O, chữ X… được gia đình đưa đến khá nhiều; đa số các tật này đã bị “bỏ quên” đến vài tuổi, thậm chí có các trường hợp đã mười mấy tuổi.
Phẫu thuật chuyển gân khắc phục tật yếu liệt tâm thần cánh tay ở trẻ em tại Bệnh viện Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TP HCM
Càng lớn, giải quyết càng khó
Theo BS Đỗ Trọng Ánh, Giám đốc BV Chỉnh hình và Phục hồi chức năng TP HCM, riêng về tật yếu liệt một bên tay do liệt đám rối tâm thần cánh tay, nếu đặt các em lớn mới giải quyết thì cũng có cách cứu vãn phần nào, đó là chuyển gân, cơ… từ chỗ khác đến chỗ cần “vá lỗi” và tập luyện để giúp hồi phục vài cử động của cánh tay. Nhưng nói chung, phẫu thuật này chỉ giúp các em động đậy cánh tay 1 cách rất hạn chế, với mục tiêu chính là giải quyết phiền toái khi sinh hoạt do cánh tay “vô dụng” và bổ trợ thi hành một số động tác đơn giản.
Một số tật khác gặp từ khi mới sinh kha khá thông dụng là trật khớp háng bẩm sinh (do cấu tạo thất thường bẩm sinh của khớp háng và cũng đều có thể cũng liên quan một phần đến công đoạn sinh nở) hay các tật bàn chân khoèo, chân vòng kiềng quá nặng thành hình chữ O, chân chữ X… thì nếu được xử lý ngay từ thời kì đầu đời, có khi chẳng cần phẫu thuật. “Trên lý thuyết, trong số ngày đầu bé được sinh ra, thậm chí là khoảng 2-3 tuần đầu, lượng estrogen từ mẹ còn hiện diện nhiều trong cơ thể trẻ nên các tổ chức xương khớp, gân… vẫn khá mềm dẻo. Trong phục hồi chức năng, các dòng tật này đều có loại nẹp riêng. Điều trị bảo tàng bằng nẹp trong giai đoạn đầu đời sẽ giúp trẻ có cơ hội hồi phục tốt, thậm chí rất tốt. Song đôi khi, cha mẹ có xu hướng chờ con lớn, cứng cáp thêm một chút mới đón đi điều trị. Vấn đề là khi đợi đến lớn, các tật này đều phải phẫu thuật, càng lớn càng khó trị và hữu hiệu phẫu thuật cũng đều có thể giảm theo thời gian” – BS Ánh phân tích.
Đừng quá lo về chi phí
Một số bác sĩ cho thấy nhiều trường hợp trẻ bị mắc tật bẩm sinh hoặc tai biến do sang chấn chậm được chữa trị là vì phụ huynh lo ngại nhiều thứ, trong đó có cả vấn đề chi phí. Trong khi đó, nhiều trẻ bị tật do sinh khó, tật bẩm sinh không được sàng lọc ngay lại là trẻ nghèo ở các bản địa xa xăm có điều kiện y tế chưa đích thực tốt. Tại BV Nhi Đồng 1, nhiều phụ huynh cho con phẫu thuật theo chương trình phối phù hợp với đoàn của GS Alain Gilbert đã khá bất ngờ vì ca mổ được miễn phí hoàn toàn. Thì ra, dù quy định trẻ dưới 6 tuổi được BHYT chi trả 100% đã có từ lâu nhưng nhiều người không hề biết!
Theo: Người Lao Động
Sưu Tầm: Internet
